Defendološka funkcija, kao prirodna obaveza organizovanog društva, dobija sve veću važnost u postizanju i očuvanju sigurnosti ljudi, država, naroda, a samim tim i planete u cjelini.
Danas više nijedna država nije ravnodušna prema zbivanjima u ostalim zemljama (npr. prema izgradnji nuklearnih, bioloških i hemijskih potencijala), ali nijedna ne bi smjela prihvatiti razvojne poduhvate od bezbjednosnog značaja, a da se o tome ne dogovara s drugim, naročito susjednim zemljama.
Nijedna zemlja na svijetu nije izolovano ostrvo. Na svakoj se, prema tome, na odgovarajući način odražavaju svi svjetski raskoraci, sukobi i krize sve globalne ugroženosti i opasnosti, bez obzira željela ona to ili ne. Uz to, u njoj samoj javljaju se različite opasnosti ugroženosti. Zato se ona treba usmjeriti na trajno i odgovarajuće ostvarivanje bezbjednosne funkcije, uz kompromise i konsenzus sa ostalim subjektima međunarodne zajednice. Defendologija (zaštita, bezbjednost i odbrana), kao i druge društvene djelatnosti, ima osnovni zadatak zadovoljiti potrebe sigurnosti ljudi. Kada je u pitanju defendologija moderne države, mnoga rješenja mogu se opisivati i objašnjavati, ponekad i prognozirati, ali se sva ona mogu konačno provjeriti tek u neposrednoj i drugoj opasnosti po opstanak države. Pitanje bezbjednosti prevelo se u pitanje opstanka čovjeka, što je planetarni problem. To uslovljava da se u međunarodnoj zajednici razmotre zaštitno-odbrambeni i bezbjednosni problemi sa kojima se suočavaju. U ovim pokušajima, raznovrsne usko zasnovane (specijalizovane) naučne discipline (vojne nauke, polemologija, viktimologija, ekologija, nauka o zdravlju) neće biti dovoljne, jer je u pitanju globalno i veoma kompleksno pitanje bazirano na određenim jedinstvenim zakonima. Odgovor se treba potražiti razvijanjem cjelovite nauke o zaštiti, bezbjednosti i odbrani, koja bi preispitivala ove zakone i putem njih povezivala dostignuća svih odvojenih zaštitno-odbrambenih, bezbjednosnih naučnih disciplina i pronašla optimalne mogućnosti zaštitno-odbrambene-bezbjednosne funkcije na globalnom, mikro i makro nivou (kosmičkom, planetarnom, regionalnom nacionalnom, individualnom, biološkom i ekološkom).
Jedno od mogućih opredjeljenja je da se ta nauka zove defendologija (nauka o zaštiti, bezbjednosti i odbrani).
Ona vodi porijeklo od latinske riječi „defendo”, „defendere”, „defendi”, „defensum”, što znači, odbiti, spriječiti, braniti, štititi, i od grčke riječi „logos”, veoma poznatog značenja (riječ, govor ili nauka). „Filaktologija” bi takođe bila prihvatljiva riječ, ali njena osnova iz grčkog jezika „phylax, phylaktos” u oblasti zaštite i odbrane je manje poznata svijetu nego gore pomenuta latinska riječ (osim u medicini profi laksis).
Defendologija se, u opštem smislu, može definisati kao opšta nauka o zaštiti, bezbjednosti i odbrani. Ona proučava pravilnosti koje su osnova postojanja i sprovođenja funkcije zaštite, bezbjednosti i odbrane živih bića, naročito čovjeka i ljudskog društva, ljudskih zajednica, nacija, država. S obzirom na složenost, sličnost i raznolikost „elemenata bezbjednosti” (živa bića, planetarno i prostorno okruženje, ljudsko društvo sa svojim rasama, narodi-nacije, društveni i politički odnosi i sistemi), postoje različite vrste i nivoi pravilnosti.
Pravilnosti se prema vrsti mogu klasifi kovati u tri grupe i to:
a) Prirodne pravilnosti su biološke i one upućuju na živi svijet, a mogu se podijeliti na one koje upućuju na pojedinca. Opšte pravilnosti tiču se cjelokupnog živog svijeta, a specijalne se odnose na odvojene grane živog svijeta (biljke, životinje, ljude).
b) Društvene pravilnosti odnose se na ljudsko društvo i zajednice u njemu.
c) Političke pravilnosti su jedan od društvenih oblika, a odnose se na političke odnose i političko organizovanje društva. S obzirom na gore navedeno može se govoriti o biodefendologiji, socio defendologiji i političkoj defendologiji. Uspostavljanje i razvoj opšte (sistematske) nauke o zaštiti bezbjednosti i odbrani ne umanjuje važnost druge, specijalizovane nauke ili dosad razvijenih naučnih disciplina, koje se bave različitim oblastima i aspektima ove funkcije. S druge strane, njihova važnost postaje čak i veća, jer su njihova otkrića unesena u jednostruki i integrisani sistem naučnog saznanja o ovoj vitalnoj funkciji, a što doprinosi boljem razumijevanju materije, stava čovjeka prema bezbjednosnoj funkciji i standardnim pitanjima o bezbjednosti, tj. defendološkoj međuzavisnosti cijelog živog svijeta i njihove okoline.
Izvor: Knjiga „Defendološki (zaštitni, bezbjednosni i odbrambeni) izazovi u međunarodnim odnosima sa pogledima na Bosnu i Hercegovinu“, autori: Duško Vejnović i Predrag Obrenović EDC, 2012. Banja Luka.
7199total visits,7visits today